به طورکلی رسیدگی به اسناد کارفرمایان و دفاتر قانونی شرکتهایی که دارای پرونده در تأمین اجتماعی هستند و کد کارگاهی دارند توسط موسسه حسابرسی بیمه تأمین اجتماعی را «حسابرسی بیمه تأمین اجتماعی» مینامند. در این حسابرسی، اسنادمالی کارگاهها که مرتبط با حسابهای هزینهای هستند مورد بررسی قرار میگیرند تا از پرداخت حق بیمه توسط کارفرما مطمئن شوند. حسابرسی بیمه معمولاً در دورههای چند ساله انجام میگیرد و تمرد از آن طبق قانون مجازاتی را به همراه خواهد داشت.
حسابرسی بیمه تأمین اجتماعی طبق قانون بر عهده موسسه حسابرسی تأمین اجتماعی قرار دارد. این موسسه حرفهایترین و تخصصیترین موسسه حسابرسی بیمهای کشور است. مأموریت این سازمان انجام بازرسی از دفاتر قانونی بیمهای و همچنین انجام امور حسابرسی داخلی بخشها و واحدهای تحت پوشش سازمان تأمین اجتماعی متناسب با نیاز سازمان، به همراه ارائه کلمه خدمات مشاورهای در زمینه حسابرسی مالی، مالیاتی و بیمهای است.
موسسه حسابرسی بیمه تأمین اجتماعی تلاش میکند به عنوان اصلیترین مرجع، حسابرسی بیمه، در تلاش است تا انصاف و عدالت را رعایت کند و به حمایت از کارکنان، کارمندان و کارگرانی که طبق قانون تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی قرار دارند به بپردازد.
شرکت با شروع به کار خود موظف است تا نسبت به دریافت کد بیمه اقدام کند و نیروهای خود را به سازمان تامین اجتماعی معرفی نماید. اسناد و مدارکی در طول فعالیت شرکت در خصوص امور مالی و پرداخت حق بیمه و دستمزد کارکنان ثبت میشوند که مؤسسه حسابرسی بیمه به بررسی این اسناد میپردازد.
این حسابرسی مدارک و دفاتر مربوط به امور بیمه را در بازههای ده ساله بررسی میکند و با هر گونه تخلف و تناقضی طبق قانون با مجازات و جریمه برخورد خواهد کرد. مادههای ۲۸ و ۳۸ قانون تامین اجتماعی به روش کار حسابرسی در بیمه پرداختهاند.
طبق ماده ۲۸ قانون تامین اجتماعی، میزان حق بیمه برابر با ۳۰% از حقوق دریافتی است که پرداخت ۲۱ % آن بر عهده کارفرما، ۷% بر عهده کارگر و ۳% بر عهده دولت است. سهم کارفرما در پرداخت بیمه بیکاری ۲۳% در نظر گرفته شده است.
ماده ۳۸ قانون تامین اجتماعی کارفرمایان را موظف کرده که علاوه بر تمامی کارکنان دائمی خود، هر نیرویی در محل کار حاضر میشود را بیمه کنند. یعنی افرادی که در پروژههای مناقصه و قراردادهای مختلف با شرکت همکاری میکنند نیز باید بیمه شده و اطلاعات آنها در اسناد مربوط به بیمه ثبت شود و در زمان خود حسابرسی برای اینگونه موارد نیز اجرا میشود.